Program 2023

Tematem przewodnim szóstej edycji jest „Kobieta” w kontekście historycznym i współczesnym. Wystąpienia zaproszonych prelegentów zostaną ujęte w blokach tematycznych: Kobieta w sztuce, Kobieta w historii i folklorze, Kobieta w społeczeństwie, Kobieta w nauce i literaturze. Chcieliśmy w ten sposób pokazać szeroki wymiar wybranego przez nas tematu, a także zachęcić do wymiany doświadczeń w tym zakresie i poszukać wątków wspólnych.

Oprócz spotkań, wykładów i dyskusji odbędą się warsztaty językowe z języka duńskiego, norweskiego i szwedzkiego, spotkania dla dzieci (poranek w sobotę i niedzielę), a także koncerty: piątek – Chór 441 „Song of the North” i w sobotę Lena Majewska z Janem Kłoczko „Humankind”.

Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny – zachęcamy jednak do rezerwacja darmowych wejściówek na poszczególne wydarzenia w celu zagwarantowania sobie miejsca.

? 17.00 – 18.00 spotkanie

„Kobiety “na wiking”! Wyprawy żeńskiej załogi na łodziach historycznych.
Morskie Suki – żeńska załoga Orła Jumne
? [ZAPISZ SIĘ]

? 18.30 – 19.30 spotkanie

Statek Embla – kobiety pływające dla pokoju.
Załoga: Brit, Helga, Marianne /Norwegia/
? [ZAPISZ SIĘ]

? 19.30 – 19.50 ceremonia

Ceremonia światła i kotwicy na rzecz pokoju na świecie.
Załoga statku Embla /Norwegia/
? [ZAPISZ SIĘ]

? 20.00 koncert

Song of the North
Chór 441 Hz / Dyrygent Anna Wilczewska
? [ZAPISZ SIĘ]

? 11.00 – 12.00 familijnie

Sirkka Ikonen – dziewczynka z Itäkairy. Legendy Północy i moc marzeń.
Hanna Ruszczyńska /Finlandia/
? [ZAPISZ SIĘ]

? 12.00 – 13.00 wykład

Nie tylko Astrid Lindgren: Szwedki idące pod prąd swoim czasom.
dr Maciej Zborowski / Uniwersytet WSB Merito Gdynia – wcześniej Wyższa Szkoła Bankowa
? [ZAPISZ SIĘ]

? 13.30 – 14.30 wykład

Polka w Szwecji – wokół życia i działalności naukowej Apolonii Załuskiej-Strömberg.
dr hab. Jakub Morawiec /Uniwersytet Śląski/, dr Marta Rey-Radlińska /Uniwersytet Jagielloński/
? [ZAPISZ SIĘ]

? 14.30 – 16.00 przerwa

Warsztaty językowe

?? norweski ? [ZAPISZ SIĘ]
?? szwedzki ? [ZAPISZ SIĘ]
?? duński ? [ZAPISZ SIĘ]

? 16.00 – 17.00 wykład

Magia i miecz: Kobieca moc w świecie wikingów
dr Leszek Gardela /LMU Monachium/
? [ZAPISZ SIĘ]

? 17.30 – 18.30 kobiecy panel dyskusyjny

Życie po nordycku w Polsce. O powrotach z emigracji.
Emilia Otolińska, Ewelina Gąciarska /Norwegia, Islandia/ Prowadzenie: Magda Szczepańska
? [ZAPISZ SIĘ]

? 20.00 koncert

Humankind
Lena Majewska i Jan Kłoczko
? [ZAPISZ SIĘ]

? 11.00 – 12.00 familijnie

Poznaj Dunię i Karusię.
Kamyk Studio – Zakamarki
? [ZAPISZ SIĘ]

? 12.00 – 13.00 wykład

Niewidzialne badaczki. Herstoryczna opowieść o Dunkach, które zmeniały świat.
dr hab., prof. UAM Sylwia Izabela Schab /Uniwersytet Adama Mickiewicza/
? [ZAPISZ SIĘ]

? 13.30 – 14.30 rozmowa

Kvennafrídagurinn. Strajk kobiet w Islandii. Wspomnienia uczestniczki.
Ingibjorg Gisladottir /Islandia/ Prowadzenie: Emiliana Konopka / Ambasada Islandii w Warszawie / Embassy of Iceland in Warsaw /
? [ZAPISZ SIĘ]

? 14.30 – 16.00 przerwa 

Warsztaty językowe

?? norweski ? [ZAPISZ SIĘ]
?? szwedzki ? [ZAPISZ SIĘ]

? 16.00 – 17.00 wykład

Czy równo to zawsze dobrze? – udział i reprezentacja kobiet w mediach w krajach nordyckich.
dr hab. Maja Chacińska /Uniwersytet Gdański/
? [ZAPISZ SIĘ]

? 17.30 – 18.30 wykład

”Maluję prawie tak dobrze, jak mężczyzna”. O skandynawskich artystkach tworzących wbrew konwenansom.
Emiliana Konopka /Utulę THULE/
? [ZAPISZ SIĘ]

WYDARZENIA

Kobiety ``na wiking``! Wyprawy żeńskiej załogi na łodziach historycznych.

Na festiwalu Nordic Talking opowiemy Wam o kobietach, które nie boją się realizować swoich marzeń. Zabierzemy Was w podróż po wodach słonych i słodkich oraz przybrzeżnych miejscowościach Polski i Niemiec. Posłuchacie o odkrywaniu nowych przestrzeni i życiu na pokładzie wczesnośredniowiecznej łodzi. Dowiecie się, jak wyglądają wyprawy w żeńskim gronie i współpraca między kobietami. Będziecie mogli się przekonać, jak wiele może zdziałać ciekawość świata i wiara we własne siły.

Morskie Suki 

Żeńska załoga Orła Jumne to grupa rekonstruktorek historycznych, które pewnego dnia postanowiły popłynąć w rejs na replice wczesnośredniowiecznej łodzi. Wyprawa ta zaowocowała kolejnymi – po Bałtyku i Zalewie Szczecińskim. 

https://www.facebook.com/femeagle

Embla – statek kobiet wiosłujących dla pokoju

Jesteśmy kilkoma kobietami z północno-zachodniego wybrzeża Norwegii, które zebrały się, aby przedyskutować poważną sytuację, która zaistniała we wcześniejszej Jugsławii w 1990 roku, w Europie, niedaleko naszego kraju. Jesteśmy matkami, babciami – widzimy przyszłość oczami naszych dzieci i wnuków. Musiałyśmy coś zrobić, ale co? Wtedy przyszedł nam do głowy pomysł zbudowania statku wikingów. Wykorzystać wcześniejszy okręt wojenny jako statek pasażerski niosący przesłanie pokoju dla świata. Zrobić to w sposób bardziej widoczny niż stojąc na mównicy i używając tylko słów. Kobiety chcą robić rzeczy w bardziej aktywny sposób.

Poprzez statek Embla staramy się również opowiedzieć o tym, jak ważną rolę pełniły kobiety wikingów: opiekowały się dziećmi, osobami starszymi i marynarzami, a także zajmowały się gospodarstwem, kiedy mężczyźni byli na wyprawach. Jak silne stały się kobiety dzięki temu. Chciałyśmy podzielić się z Wami naszym doświadczeniem, ideą, wspólnie wziąć „wiosło pokoju” i zabrać Was na chwilę do Norwegii.

www.embla.info

Ceremonia światła i kotwicy na rzecz pokoju na świecie

Wykonywana w pobliżu morza ma na celu przypomnienie wartości zjednoczenia i pokoju ludzkości wspólnie zamieszkującej jeden glob. Ceremonię poprowadzi grupa Embla z Norwegii: Brit, Helga, Marianne.

Song of the North

to wciągający, transowy koncert oparty przede wszystkim na śpiewie. Jego konstrukcja opiera się na pieśniach nagranych przez zespół chóru 441 Hz i wydanych na albumie „Song of the North” (wyd. DUX, 2017). Wszystkie utwory nawiązują do dalekich, zimnych, niezbadanych i zaskakujących krain Północy i ludów tam żyjących. W połączeniu z grą świateł oraz sugestywnymi wizualizacjami, całość urzeka i pochłania widzów całkowicie.

Chór 441 Hz to ceniony na całym świecie zespół, który choć nie stroni od wykonywania tradycyjnej muzyki chóralnej, pasjonuje się przede wszystkim odkrywaniem jej nowych możliwości. Grupa znana jest ze swojej otwartości na wszelkie muzyczne wyzwania, mimo specjalizacji w wykonawstwie muzyki współczesnej, słynie również ze swojej uniwersalności. Potrafi ze znawstwem wykonywać muzykę klasyków, ale odnajduje się także w akcjach performatywnych. 

https://441hz.pl/

Założycielem i dyrygentem chóru 441 Hz jest Anna Wilczewska, pracownik Akademii Muzycznej w Gdańsku oraz dyrygent Młodzieżowego Chóru Mieszanego „Cantilena” Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II st. w Gdańsku, dwukrotna laureatka nagród na Ogólnopolskich Konkursach Dyrygentów Chóralnych w Poznaniu (2006, 2008), stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2007, 2008). Całokształt jej działalności został nagrodzony Sopocką Muzą dla Młodych Twórców (2011), medalem honorowym Zasłużony dla kultury polskiej (2014), Nagrodą Miasta Gdańska Dla Młodych Twórców w Dziedzinie Kultury (2018) oraz wyróżniony Nagrodą specjalną Marszałka Województwa Pomorskiego za wybitne zasługi w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechniania i ochrony kultury na rzecz mieszkańców województwa pomorskiego (2018).

Odkrywamy Finlandię z Sirkką Ikonen - dziewczynką z Itäkairy. Legendy Północy i moc marzeń

Na naszych warsztatach wyruszymy w podróż do dalekiej Finlandii, kraju położonego na północy Europy, który słynie z mroźnych zim, zorzy polarnej i świętego Mikołaja, ale czy tylko?

Na to pytanie postanowimy odpowiedzieć podążając śladem Sirkki Ikonen, jednej z legend fińskiej Laponii i pierwszych kobiet, która odważyły się przemierzać samotnie bezkresy dzikiej, północnej przyrody.

Opowiemy o Karelii, w krórej nasza bohaterka przyszła na świat, Laponii, która stała się miejscem do którego Sirkka co roku wracała, o tym z czego najbardziej słynie Finlandia, pięknie fińskiej przyrody, a także mocy marzeń które sprawiły, że mała dziewczynka została Księżniczką Itäkairy, dalekiej krainy położonej w Parku Narodowym Urho Kekkonena.

Naszej podróży z Sirkką będzie towarzyszyć lapońska legenda, która odpowie na pytanie jak szaman poradził sobie z niesfornymi wichrami, dzięki czemu na ziemi zapanował porządek w przyrodzie. Na koniec zabierzemy was w jeszcze jedną przygodę, rodzinną grę terenową, podczas której zamienicie się w poszukiwaczy skarbu.

Mapa i zadania do rozwiązania doprowadzą do odpowiedzi czy złoto Laponii ma tylko jedno imię.

Prowadzenie:

Hanna Ruszczyńska 

Socjolog, dziennikarka, podróżniczka, autorka książki „Sirkka – dziewczynka, która została władczynią Itäkairy”. Prowadzi warsztaty i wykłady o Finlandii dla dorosłych i dzieci. Brała udział między innymi w wydarzeniu „Przesilenie, Malarstwo Północy 1880-1910” Muzeum Narodowego w Warszawie, gdzie opowiadała o Finlandii w ramach cyklu „Rozmowy o krajach nordyckich”.

Związana z magazynem „Zew Północy”. 

Należy do Helsingin Suomi–Puola-yhdistys ry:n (HSPY), Towarzystwa Finlandia-Polska w Helsinkach. Od wielu lat współpracuje z organizacjami polskimi i fińskimi w promowaniu wiedzy o Finlandii oraz prowadzi grupę na Facebooku „Finlandia i Finowie (Suomi ja Suomalaiset)”. 

Jej głównym przedmiotem zainteresowań jest fińska kultura, w szczególności jej rola w kształtowaniu tożsamości narodowej Finów.

Nie tylko Astrid Lindgren: Szwedki idące pod prąd swoim czasom.

Północ rzadko przyciąga naszą uwagę – i mało wiemy też o mieszkankach krajów nordyckich. Wykład będzie okazją do przedstawienia wybranych Szwedek (żyjących zarówno w czasach dawniejszych, jak i współcześnie), które nie bały się rzucać wyzwań realiom, w jakim przyszło im się urodzić. Prezentowane postacie nie godziły się na zastany świat i skutecznie zmieniały go na lepsze. Astrid Lindgren nie była bynajmniej jedyną szwedzką buntowniczką.

Prowadzący:

Dr Maciej Zborowski — skandynawista, rusycysta, przedsiębiorca, bloger, doktor językoznawstwa, obecnie dziekan Wydziału Społeczno-Humanistycznego Uniwersytetu WSB Merito w Gdańsku i Gdyni. Od zawsze przyciągały go tereny północne i wschodnie. Jest nałogowym obserwatorem wydarzeń rozgrywających się po drugiej stronie Bałtyku — zarówno bieżących, jak i minionych, miłośnikiem skandynawskiej przyrody i człowiekiem wciąż odkrywającym nowe niuanse nordyckiej psychiki. Uwielbia głos Lisy Ekdahl oraz nonkonformizm Eddiego Meduzy. Prywatnie jest gdynianinem z urodzenia i wyboru, mężem wyrozumiałej żony Moniki oraz ojcem Zuzi i Kuby.

Polka w Szwecji - wokół życia i działalności naukowej Apolonii Załuskiej-Strömberg.

To jedna z najbardziej zasłużonych badaczek i tłumaczek literatury staroislandzkiej na język polski. Na swoim koncie ma tłumaczenia najważniejszych sag i innych dzieł staronordyckich, takich jak Saga o Gunnlaugu, Saga o Njalu, Saga o Egilu, Saga rodu z Laxdal czy też Edda Poetycka. Współpracowała z prestiżowymi polskimi wydawnictwami jak Ossolineum i Wydawnictwo Poznańskie. Doceniana i nagradzana za swoje osiągnięcia. Większość swojego życia spędziła w Szwecji, gdzie zmarła 25 lutego 2005 roku. Celem spotkania jest przybliżenie życiorysu, dorobku i sylwetki tej niezwykle barwnej i zasłużonej, a wciąż niezbyt dobrze znanej Polki.

Prowadzenie:

dr hab., prof. UŚ Jakub Morawiec /Uniwersytet Śląski/ i dr Marta Rey-Radlińska /Uniwersytet Jagielloński/

Magia i miecz: Kobieca moc w świecie wikingów

Wedle popkulturowych wyobrażeń na temat świata wczesnośredniowiecznej Północy, uzbrojeni po zęby mężczyźni zwani „wikingami” mieli rokrocznie wyruszać na dalekie wyprawy wodzeni pragnieniem pozyskania łupów i nieprzemijającej sławy. Przez blisko trzysta lat ich wojownicza natura i bitewna furia wprawiały w drżenie całą Europę i sprawiały, że na polu walki niewielu mogło się z nimi równać. 

Jakkolwiek mężczyzn wywodzących się z północnych krain popkultura przedstawia zwykle jako postaci nadzwyczaj aktywne i posiadające moc zmieniania biegu dziejów, nordyckie kobiety stawiane są w całkowicie odmiennym świetle. Spokojne i uległe, zamiast podróżować u boku wikingów, miały z utęsknieniem wyczekiwać na swych mężów w rodzinnych stronach, opiekując się w tym czasie dziećmi, szyjąc nowe ubrania i doglądając żywego inwentarza. Co zdumiewające, do stosunkowo niedawna przekonania na temat marginalnej i pasywnej roli średniowiecznych kobiet panowały nie tylko wśród przeciętnych zjadaczy chleba – znających świat wikingów wyłącznie ze srebrnego ekranu i komiksów – ale również wśród profesjonalnych badaczy historii i archeologii. 

W trakcie tego wykładu postaramy się obalić cześć z pokutujących do dziś mitów dotyczących mocy i sprawczości kobiet w świecie wikingów. Posługując się staronordyckimi sagami i pieśniami Eddy Poetyckiej, a także wynikami najnowszych badań archeologicznych, przyjrzymy się bliżej temu, w jaki sposób wczesnośredniowieczne kobiety mogły aktywnie wpływać na otaczający je świat. W tej podróży w przeszłość poznamy zarówno postaci zajmujące się magią, jak i te, którym wcale nieobca była wojenna ścieżka. Pozwolimy więc przemówić tym, których głosy – choć niezwykle ważne – niesłusznie niknęły dotąd w pomroce dziejów. 

Prowadzenie:

Dr Leszek Gardeła 

Jest jednym z wiodących archeologów zajmujących się badaniami nad epoką wikingów. Rozprawę doktorską obronił w 2012 r. na Uniwersytecie w Aberdeen i jest aktualnie habilitantem na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium. Jego badania skupiają się m.in. na zagadnieniach związanych z wczesnośredniowieczną magią, praktykami pogrzebowymi, sztuką wojenną oraz kontaktami słowiańsko-skandynawskimi. Kierownik i uczestnik licznych projektów naukowych w Danii, Islandii, Niemczech, Norwegii, Polsce, Wielkiej Brytanii i na Wyspie Man oraz autor pięciu monografii (Scandinavian Amulets in Viking Age Poland, 2014; (Magic) Staffs in the Viking Age, 2016; Bad Death in the Early Middle Ages, 2017; Magia, kobiety i śmierć w świecie wikingów, 2019; Women and Weapons in the Viking World: Amazons of the North, 2021) i blisko 170 artykułów. Stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej, Marie Curie Fellowships oraz wielu innych zagranicznych fundacji. Występował w roli konsultanta i eksperta w rozmaitych filmach dokumentalnych na temat epoki wikingów dla m.in. National Geographic, Travel Channel oraz Smithsonian Channel. 

Życie po nordycku. O powrotach z emigracji.

Zapraszamy do udziału w panelu dyskusyjnym, podczas którego Emilia Otolińska i Ewelina Gąciarska opowiedzą o swoich doświadczeniach.

“Życie po nordycku. O powrotach z emigracji.” / Emilia Otolińska, Ewelina Gąciarska  /Norwegia, Islandia/ 

Prowadzenie: 

Magda Szczepańska

A tak przedstawiają się nasze panelistki:

Cześć! Jestem Emilia, od 4 lata mieszkam na Mazurach gdzie razem z mężem stworzyliśmy Mazurskie Hytte, miejsce w którym zachęcamy naszych Gości do popularnego w Norwegii friluftsliv. W dosłownym tłumaczeniu friluftsliv to życie na świeżym powietrzu, kontakt z naturą, spędzanie wolnego czasu na obcowaniu z przyrodą. Nasze hytte położone nad jeziorem oraz w bezpośrednim sąsiedztwie lasu są odzwierciedleniem domków wypoczynkowym jakie znamy z Norwegii. W trakcie naszego kilkuletniego pobytu w tym kraju poznaliśmy ideę hytteliv i postanowiliśmy przenieść ją do Polski. Okazało się, że zapotrzebowanie na miejsca, w których to natura gra główną rolę jest coraz większe dlatego powstało również Hytte Narie a obecnie jesteśmy w trakcie realizacji kolejnego projektu – Natura Hytte.

Hæ! Jestem Ewelina, możecie mnie kojarzyć z “islandzkich ciekawostek”. To właśnie na Islandii się wychowałam i spędziłam większość życia. Mimo to w zeszłym roku postanowiłam wrócić do Polski. Nie oznacza to, że na dobre porzuciłam Islandię. Z wyspy przyjechała ze mną gromadka zwierząt, w tym… koń. Zdradzę, że nie będzie to ostatni islander jakiego tu ściągnę. Ponadto dziergam prawdziwe lopapeysy- swetry z islandzkiej wełny, a na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej powstaje moja Islandzka Chatka- drewniany domek z islandzką duszą.

HUMANKIND

Oddaję w Twoje ręce moją muzykę. Kilka lat temu, na Malcie, o poranku, usłyszałam ją po raz pierwszy. Pojawiła się w szumie morza. Chlupotała w trakcie pływania z meduzami. Szeptała, gdy zanurzałam stopy w morskiej toni. Milczała, gdy zachwycałam się wizerunkami pierwotnych bogiń. Stała się moją wierną towarzyszką po to, aby spisywać ważne momenty mojego życia. Nadal płynie w mojej głowie i w moim sercu. Nadal chce wzrastać coraz śmielej i coraz głośniej. Dzięki wspaniałym osobom, które pomogły jej zaistnieć, moja muzyka jest tu i teraz, dla Ciebie. Doświadcz dźwięków, które płyną prosto z mojego serca. 

Jan Kłoczko

Jan Kłoczko – gitarzysta akustyczny i klasyczny, od dziecka związany z muzyką tradycyjną i folkową. Jest gorącym zwolennikiem narracji, emocji, pulsu, przestrzeni i harmonii w muzyce. Występował w zespołach i projektach grających muzykę świata – od skandynawskiej, przez polską, celtycką, ukraińską, węgierską, po bluegrass. Chętnie akompaniuje i aranżuje muzykę autorską innych artystów, niekiedy zaskakując ich nieoczekiwanym spojrzeniem na ich własną twórczość. 

Lena Majewska

Lena Majewska jest wokalistką związaną od wielu lat z szeroko pojętą muzyką folkową, gdzie odnajduje swoje korzenie. Jest zwolenniczką teorii (za Julią Cameron), że istnieje energia twórcza, która chce się wyrazić za naszym pośrednictwem. Śmiało podąża za tą energią i na tej kanwie tworzy swoją muzykę autorską, która postanowiła się pojawić w języku angielskim. 

https://open.spotify.com/artist/4zNvONEWkmbY9Phk7HK3W5

https://www.youtube.com/watch?v=LRB0U4q0VwU

Poznaj Dunię i Karusię.

Spotkanie literackie, które poprowadzi Kamyk Studio / Wydawnictwo Zakamarki

Wiek uczestników: 6 – 8 lat.

W trakcie spotkania przedstawimy dwie książki dla dzieci, których bohaterkami są dziewczynki – Dunia i Karusia. Przeczytamy fragmenty z książek: “Moje szczęśliwe życie” tekst: Rose Lagercrantz, il. Eva Eriksson oraz “Piaskowy Wilk” tekst: Åsa Lind, il. Kristina Digman. Oprócz czytania w formie performatywnej, zachęcimy dzieci do rozmowy o szczęściu, przyjaźni, relacjach z rówieśnikami oraz o przełamywaniu stereotypów. Przybliżymy dzieciom świat prawdziwych wilków. Na koniec spotkania rozwiążemy tematyczny rebus.

O prowadzących:

Wydawnictwo Zakamarki wydaje książki dla dzieci najlepszych szwedzkich autorów i ilustratorów. Szwedzka literatura dla dzieci charakteryzuje się niezwykłą umiejętnością przyjmowania dziecięcej perspektywy. Kamyk Studio to trójmiejska grupa artystyczna, która od wielu lat współpracuje z Wydawnictwem Zakamarki w zakresie promocji książek i popularyzacji czytelnictwa.

Niewidzialne badaczki. Herstoryczna opowieść o Dunkach, które zmeniały świat

Podczas spotkania przyjrzymy się kontekstom historycznym, społecznym i kulturowym niewielkiej widoczności duńskich naukowczyń na przestrzeni wieków. Zgłębimy m.in. „argumenty przeciwko kobietom”, które w książce pod takim tytułem zebrała duńska historyczka Birgitte Possing. Zaznajomimy się z życiorysami kilku Dunek, których praca była przełomowa, a które szerszego uznania czy rozpoznawalności nie doczekały się za swojego życia. Naszą herstoryczną podróż zakończymy, przyglądając się początkom polskiej skandynawistyki i współtworzącym ją pionierkom. 

Prowadzenie:

dr hab., prof. UAM  Sylwia Izabela Schab 

Filolożka duńska, tłumaczka i literaturoznawczyni związana z Katedrą Skandynawistyki UAM. Pracowała w Duńskim Instytucie Kultury w Poznaniu i w szkole językowej w duńskim Roskilde. Współpomysłodawczyni i współorganizatorka poznańskiego festiwalu Pora na Skandynawię. Współtworzyła retrospektywy filmowe, m.in. kina islandzkiego, filmów z udziałem Asty Nielsen czy w reżyserii Sørena Kragh-Jacobsena podczas Letniej Akademii Filmowej w Zwierzyńcu. Miłośniczka psów, pracy w ogrodzie i pływania kajakiem. Gdy nie czyta, zapuszcza się w dzikie miejsca albo podróżuje po Skandynawii.

Kvennafrídagurinn. Strajk kobiet w Islandii. Wspomnienia uczestniczki.

Rozmowa z Ingibjörg Sólrún Gísladóttir. Kobietę, która brała udział w kształtowaniu podwalin pod niezwykły postęp Islandii w zakresie równości płci. Była także uczestniczką słynnego Kvennafrídagurin – strajku kobiet. O swoich doświadczeniach opowie podczas spotkania, które poprowadzi Emiliana Konopka.

“Data 24 października 1975 roku jest na wyspie wspominana jako “Długi piątek” (choć po islandzku także mówi się o Kvennafrídagurin – “kobiecym piątku”), bowiem wywrócił tradycyjny patriarchalizm do góry nogami. Tego dnia aż 90% islandzkich kobiet, a przypominam, że było to w czasach pozbawionych Facebooka, a nawet internetu, skrzyknęło się do organizacji niecodziennego protestu. Zamiast organizacji typowego strajku, postanowiły – ze spokojem i klasą – wyjść na ulicę za pełnym przyzwoleniem swoich pracodawców, gdyż zbiorowo wzięły sobie dzień wolny na żądanie. Do grona ponad 60 tysięcy protestujących kobiet (a cała Islandia liczyła wówczas niewiele ponad 220 tysięcy mieszkańców) dołączały nie tylko pracownice na umowę, ale też gospodynie domowe. Celem było jedno: pokazać swoim mężom, szefom i ojcom, że bez nich nie są w stanie funkcjonować. Udało się. Islandię ogarnął paraliż.”

Cytat pochodzi z bloga Utulę THULE

Ingibjörg Sólrún Gísladóttir

Islandzka polityczka i działaczka feministyczna, przewodnicząca partii Sojusz (Samfylkingin) w latach 2005-2009. Posłanka do Althingu, burmistrzyni Reykjavíku, w latach 1994-2003, ministera spraw zagranicznych od 24 maja 2007 do 1 lutego 2009.

Po odejściu z bieżącej polityki związana z ONZ Kobiety, pełniła tam m.in. funkcję regionalnego dyrektora tej organizacji. W 2017 objęła funkcję dyrektora ODIHR. W roku 2021 objęła stanowisko Zastępcy Specjalnego Przedstawiciela Sekretarza Generalnego (P) w Iraku.

Czy równo to zawsze dobrze? – udział i reprezentacja kobiet w mediach w krajach nordyckich

Obecnie na świecie jest wiele organizacji, które monitorują różne aspekty reprezentacji kobiet w mediach. W internecie można znaleźć wiele raportów na ten temat: The Celluloid Ceiling o reprezentacji kobiet w produkcji filmowej, Global Media Monitoring Project – o reprezentacji kobiet w mediach informacyjnych, czy The Representation Project, w ramach którego przygotowywane są raporty dotyczące na przykład kobiet w reklamach podczas meczu o Super Bowl. W badaniach międzynarodowych kraje nordyckie zwykle są na szczytach rankingów: na przykład w szwedzkich mediach informacyjnych aż 77% osób prezentujących to kobiety. Ale czy dużo albo równo zawsze oznacza dobrze? W wykładzie poruszone zostanie wiele aspektów równości i reprezentacji kobiet w różnorodnych mediach nordyckich: od informacji po serial. 

Maja Chacińska  

Doktor habilitowany w dziedzinie mediach i komunikacji społecznej. Profesor Uniwersytetu Gdańskiego od wielu lat związana z Instytutem Skandynawistyki i Fennistyki. Obecnie w swojej pracy dydaktycznej i naukowej zajmuje się szeroko pojętymi mediami w krajach nordyckich. Entuzjastka skandynawskiej telewizji, w szczególności programów dla dzieci i seriali. Autorka publikacji o edukacyjnej roli skandynawskich mediów publicznych. Wielbicielka królików (ma dwa) i butów (ma dużo).

``Maluję prawie tak dobrze, jak mężczyzna``. O skandynawskich artystkach tworzących wbrew konwenansom

Karin Bergöö w historii sztuki zapisała się jako żona, modelka i muza Carla Larssona. Jak jednak dowodzi jej własna twórczość, była równie utalentowaną współtwórczynią skandynawskiego stylu dekoracji wnętrz, które spopularyzowały akwarele jej męża. Wiele innych nordyckich malarek wciąż znamy przede wszystkim jako żony, siostry albo kochanki znanych artystów, ale dzięki herstorii sztuki coraz częściej odkrywamy ich niesamowite dzieła. To opowieść o tych, których twórczość czasem oceniano nawet lepiej niż obrazy ich mężów, ale też o tragicznych wyborach i zmarnowanym potencjale

Prowadzenie:

Emiliana Konopka 

Historyczka sztuki, skandynawsitka, obecnie jako doktorantka Nauk o Sztuce na Uniwersytecie Gdańskim bada sztukę nordycką przełomu XIX i XX wieku. Autorka strony o Islandii Utulę Thule (www.utulethule.pl) oraz mediów społecznościowych o tej samej nazwie, gdzie pisze o kulturze islandzkiej i sztuce Północy. Stypendystka MKiDN „Kultura w sieci”, w ramach którego realizowała swój projekt UTULĘ THULE MÓWI O SZTUCE PÓŁNOCY oraz grantu od Rady Nordyckiej (Nordic Culture Point) na projekt „Elfy i trolle. Podcast o Północy”. Specjalistka ds. kultury i nauki w Ambasadzie Islandii w Polsce.